جمعه، 10 فروردين ماه، 1403

لزوم دگرپذیری و اصلاح‌طلبی

نویسنده: مدرک علی عارف – حلبچه / جای تأسف فراوان است که امروزه ظلم و استبداد و افراط گری و تروریسم، به نحوی چشمگیر جهان را فرا گرفته است.



همچنین جنبش‌های افراط‌گرا، دولتها و کشورهای بسیاری هم با به فراموشی سپردن «قوّه‌ی منطق» و به کاربردن نظام‌های دیکتاتوری و بهره‌برداری از سازوکارهای غیر اخلاقی و بهره گرفتن از قدرت اسلحه و «منطق قوّه» و با اِعمال فشارهای طاقت‌فرسای زندان و شکنجه و ایجاد خفقان، سکّان کشتی جهان را در دست گرفته و آن را به روالی غیر اخلاقی و غیرانسانی و به شیوه‌ای خودخواهانه می‌گردانند و قشر مستضعف و توده‌ی مردم را زیر پای ظلم و استبدادشان له نموده‌اند.

این نحوه‌ی تفکّر، اقتدارگرایی و فرمانروایی حکّام و دولت‌های استبدادی، واکنش و تأثیر ناخوشایند و نامطلوبی را به دنبال داشته که در بروز و گسترش اندیشه‌ی افراطی‌گرایانه و ایجاد جنبشهای تندرو نقش به سزای داشته است. همین پیامد منفی و نامطلوب، سبب کندی و سستی انتشار اندیشه‌ی اعتدالی و جنبشهای میانه‌رو گشته و تلاش، فعّالیّت و نقش‌آفرینی را برای آنان بسی دشوارتر نموده است؛ آنان که سالیان متمادی، تواناییها و استعدادهای شگرفی در این مسیر به کار گرفته‌اند، ولی نتایج و پیامد فعّالیتشان، بسیار کمتر از حدّ انتظار و مطلوب آنان بوده است.  

به نظرم می‌آید که بهترین و مهمترین راهکار و مکانیسمی که می‌توان برای رویاروی و پیشگیری از تندروی و افراطی‌گری (فکری و عملی) و ترور و تروریسم به کار گرفت، نشر و توسعه‌ی افکار وسطی و اعتدالی و همسو بودن با جنبش‌های اعتدالی و اصلاح‌طلب است. می‌بایست آب گِل‌آلود رادیکالیسم و افراطی‌گروی را از سرچشمه خشکاند و ریشه‌ی شجره‌ی خبیثه‌ی تندروی و تنگ‌نظری را از بیخ و بن برکند و با تیغ تیشه‌ی اعتدال به ریشه‌ی افراطی‌گری و کژفهمی از آموزه‌های دینی و الهیاتی زد.

لذا بر یکان یکان افرادی که دارای افکار معتدل و اصلاح‌گرایانه هستند و کسانی که هیچگونه میانه‌ی اندیشگی و سلوکی با تندروی و افراطی‌گری ندارند و همچنین بر تمامی جنبش‌های اعتدالی لازم است که با جرأتی بیشتر و شجاعانه‌تر از پیش، افکار و افعال سبُعانه و ددمنشانه‌ی افراد و حرکات افراطیگرا و تندرو را مورد نقد و بررسی قرار دهند و از بذل هرگونه تلاشی نظری و عملی، برای پیشگیری از گسترش چنین تفکّری دریغ نکنند و بدون  اینکه کوچکترین تردیدی به دل راه دهند و کمترین سهل‌انگاری بکنند، به حدود خسارت‌های این نحوه‌ی تفکّر و عمل، بر نابودی حرث و نسل انسانی بپردازند. چه نیک است که صاحبان افکار عمومی به آگاهی‌بخشی اقشار جامعه پرداخته و پیامدهای زیانبار توسعه‌ی چنین اندیشه و نحوه‌ی زیستی را به آحاد افراد در جامعه هشدار دهند.

بخش چشمگیری از فرآیند پیشگیری و سدّ راه افراطی‌گری و تندروی و در مقابل نشر و توسعه‌ی دگرپذیری و مدارای با صاحبان عقیده و ارباب «نظرِ متفاوت» و «سلوکِ دیگرگون» را می‌توان در گفتار روش‌شناختی و منصفانه‌ی امام محمّد شافعی-رحمه‌الله- یافت که می‌فرماید: «رأيي صواب يحتمل الخطأ، ورأْي غيري خطأ يحتمل الصواب» دید و نگاه من درست است، البتّه احتمال دارد که اشتباه و نادرست باشد، و نیز دید و نگاه دیگران اشتباه و نادرست است، با این احتمال که ممکن است، دید آنان، درست باشد.

در همین راستا می‌توان اخلاقی بودن و معنویّت‌گرا بودن را به عنوان یکی از بارزترین معیارهای اساسی انسانی بودن هر فردی قلمداد نمود. و بر منوال معنابخشی به زندگی و طرز تفکّر معنویّت‌گرایانه، به این نتیجه رسید که بایسته است، دین و دین‌ورزی و پیرو بودن دین -بخصوص دین اسلام- بذر «اخلاقی‌زیستن» و «معنوی بودن» را در ضمیر هر انسانی بکارد و در راستای شکوفا کردن هرچه بیشتر این دو، همّت مضاعف بگمارد.

نکته‌ی قابل توجّهی که باید در زمینه‌ی دگرپذیری به آن اشاره شود، این است که «هیچگاه و نسبت به هیچ کسی، نباید دگرپذیری را به معنای دگرپسندی دانست و دربست آرا و نظراتش را پذیرفت و بدون چون و چرا تسلیم وی شد.» و این نکته‌ا‌ی اساسی در چگونه زیستن و تعامل نیکو با دیگران است. پذیرش دیگری به معنای پذیرش رأی، افکار و سلیقه‌ی مخالف و حتّی متضادّ با باورها و عقائد، عواطف و احساسات و خواست ما نیست، بلکه به معنای محدود کردن خود است، انسانی که تحمّل می‌کند، خودش را محدود می‌کند و برای خود در مقابل دیگران مرزی معیّن می‌کند. او وجود دیگران را احساس می‌کند و آنان را به رسمیّت می‌شناسد.  

به دیگر سخن، همیشه باید عنایت داشته باشیم که سنجش و ارزشداوری درباب افراد با تعامل= رفتار با آنان متفاوت است. در سیره‌ی پیامبر اکرمh می‌خوانیم که آن حضرت، با اینکه از طریق وحی الهی باخبر بود که عبدالله بن أبی بن سلول از زمره‌ی منافقان و سردسته‌ی آنان است و این را از اصحاب و یارانش هم پنهان نمی‌کرد، ولی در برخورد با وی، به او احترام می‌گذاشت؛ تا جایی که پس از درگذشت‌ ابن أبی، پیامبر رحمت، بر وی نماز خواند و از خداوند متعال برایش، طلب آمرزش نمود، گرچه دعایش درحق رأس مشرکان، مستجابِ خداوندِ مجیب الدّعوات، واقع نشد. 

چنانچه طالب وجود محیطی آرام و حیاتی سرشار از امید، شادی، آرامش و رضایت باطنی هستیم و برای ایجاد جامعه‌ای تلاش می‌کنیم که رفاه، امنیّت، ثروت و بهداشت در آن وجود داشته باشد و میانه‌ی اقشار و اصناف مختلف مردم با هم خوب و مبتنی بر دفع ضرر و جلب منافع برای خود و دیگری باشد، باید با تلاش و سعی فراوان، بازنشر افکار و مشی وسطی، میانه‌روانه و اعتدالی را وجهه‌ی همّت خود قرار دهیم و در این راستا از هیچ کوششی دریغ نورزیم و خود را نسبت به کاهش رنج و آلام از همنوعان و خدمت‌رسانی به انسان‌ها، مسؤول بدانیم و در جهت همزیستی مسالمت‌آمیز بنی‌آدم فارغ از هر رنگ، نژاد و دین و مذهب با گسترش فرهنگ دیگری‌پذیری و اعتدال‌گرایی در دین‌ورزی، زمینه‌ی از بین بردن یا دستکم تقلیل افکار مبتنی بر حذف مخالف و دشمنی تحمّل و مدارا با دیگری را در جامعه، بیش از پیش، فراهم سازیم.

 

منبع : اصلاح وب



نویسنده مدرک علی عارف حلبچه جای تأسف فراوان است که امروزه ظلم و استبداد و افراط گری و تروریسم به نحوی چشمگیر جهان را فرا گرفته است
ارسال شده در مورخه : دوشنبه، 10 دي ماه، 1397 توسط اسامه قادری  پرینت

مرتبط باموضوع :

 مسلمان بودن من یعنی چه؟ ( قسمت دوم )  [ جمعه، 6 آبان ماه، 1390 ] 8711 مشاهده
 چگونه رمضان را غنيمت بشماريم؟  [ پنجشنبه، 12 تير ماه، 1393 ] 4032 مشاهده
 هدایت و درجات دهگانه‌ی آن  [ سه شنبه، 8 اسفند ماه، 1396 ] 3128 مشاهده
 « حاسبوا انفسکم قبل ان تحاسبوا »  [ يكشنبه، 1 بهمن ماه، 1391 ] 7798 مشاهده
 تربیت نفس یکی از حکمت های روزه  [ پنجشنبه، 2 خرداد ماه، 1398 ] 4542 مشاهده
امتیاز دهی به مطلب
انتخاب ها

 فایل پی دی اف فایل پی دی اف

 گرفتن پرينت از اين مطلب گرفتن پرينت از اين مطلب

 ارسال به دوستان ارسال به دوستان

 گزارش این پست به مدیر سایت گزارش این پست به مدیر سایت

اشتراک گذاري مطلب
صفحات پيشنهادي
لينکدوني
پیامک

ســامـانه پیام کوتاه پینوس



ارسال خبر ، مقاله ، گزارش و ...



شماره همراه خود را برای عضویت در خبرنامه پیامکی وارد کنید