آیا اهل بهشت با هم دیگر دیدار و تجمع دارند؟
اهل بهشت با هم دیدار میکنند و در محفل ها گرد هم میآیند و از سرگذشت دنیا برای همدیگر سخن میگویند و هم چنین منت و احسان خداوند را مبنی بر اینکه آنان را وارد بهشت کرده است. موضوع گفتگوی خود قرار میدهند. خداوند متعال درباره وصف اجتماع اهل بهشت میفرماید:
«وَنَزَعْنَا مَا فِی صُدُورِهِم مِّنْ غِلٍّ إِخْوَانًا عَلَی سُرُرٍ مُّتَقَابِلِینَ» الحجر: 47
و خداوند درباره موضوع سخنان اهل بهشت نیز به ما خبر داده و میفرماید: «وَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَی بَعْضٍ یَتَسَاءلُونَ * قَالُوا إِنَّا کُنَّا قَبْلُ فِی أَهْلِنَا مُشْفِقِینَ * فَمَنَّ اللَّهُ عَلَیْنَا وَوَقَانَا عَذَابَ السَّمُومِ * إِنَّا کُنَّا مِن قَبْلُ نَدْعُوهُ إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِیمُ» الطور: 25 - 28
«پرسشکنان روی به همدیگر میکنند (و هر یک از آنان از نعمتها و خوشیهای بهشت و الطاف بیکران یزدان با دیگری سخن میگوید). میگویند: ما پیش از این (در دنیا) در میان خانواده و فرزندانمان بیمناک (از خشم خدا و حساب و کتاب و جزا و سزای قیامت) بودیم. سرانجام خداوند در حق ما لطف و مرحمت فرمود، و از عذاب سراپا شعله دوزخ ما را بدور داشت. ما پیش از این (در جهان، تنها) او را به فریاد میخواندیم و فقط وی را پرستش میکردیم. واقعاً او نیکوکار و مهربان است. (مردمان را به قرآن) پند و اندرز بده، تو در پرتو لطف و مرحمت پروردگارت نه غیبگوئی و نه دیوانه».
از جمله موضوعات مورد گفتگوی آنان موضوع انسانهای شروری هستند که اهل ایمان را مشکوک میساختند و آنان را به سوی کفر دعوت میکردند، خداوند متعال میفرماید: «فَأَقْبَلَ بَعْضُهُمْ عَلَی بَعْضٍ یَتَسَاءلُونَ * قَالَ قَائِلٌ مِّنْهُمْ إِنِّی کَانَ لِی قَرِینٌ * یَقُولُ أَئِنَّکَ لَمِنْ الْمُصَدِّقِینَ * أَئِذَا مِتْنَا وَکُنَّا تُرَابًا وَعِظَامًا أَئِنَّا لَمَدِینُونَ * قَالَ هَلْ أَنتُم مُّطَّلِعُونَ * فَاطَّلَعَ فَرَآهُ فِی سَوَاء الْجَحِیمِ * قَالَ تَاللَّهِ إِنْ کِدتَّ لَتُرْدِینِ * وَلَوْلَا نِعْمَةُ رَبِّی لَکُنتُ مِنَ الْمُحْضَرِینَ * أَفَمَا نَحْنُ بِمَیِّتِینَ * إِلَّا مَوْتَتَنَا الْأُولَی وَمَا نَحْنُ بِمُعَذَّبِینَ * إِنَّ هَذَا لَهُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ * لِمِثْلِ هَذَا فَلْیَعْمَلْ الْعَامِلُونَ» الصافات: 50 - 61
«بعضی (از این افراد مخلص) رو به بعضی دیگرمیکنند و از یگدیگر میپرسند (که حال چه احوالی دارند، و در دنیا چه میکردند و چه میدیدند؟!). یکی از آنان میگوید: من همنشینی (در دنیا) داشتم (که با من درباره دین و قوانین آسمانی مجادله میکرد). میگفت: آیا تو از زمره کسانی هستی که باور میکنند (به این که بعد از مرگ، زندگی و رستاخیزی، و حساب و کتابی، و سزا و جزائی در میان است؟ آیا زمانی که مُردیم و خاک و استخوان شدیم، آیا ما مورد بازخواست (از اعمال و اقوال خود) قرار میگیریم و سزا و جزا میبینیم؟! (سپس آن بهشتی، رو به دوستان بهشتی خود کرده) میگوید: آیا شما میتوانید نگاهی (به دوزخ) بیندازید و او را بنگرید؟پس آن گاه خودش دیدهور میشود (و به دوزخ مینگرد) و او را در وسط دوزخ میبیند. میگوید: به خدا سوگند! نزدیک بود (با نیرنگ خود) مرا پرت کنی و هلاکم سازی. اگر نعمت (هدایت و توفیق) پروردگارم (دستگیرم) نبود، من هم (هم اینک) از احضار شدگان (در دوزخ) بودم. آیا ما دیگر نمیمیریم؟! مگر مرگ نخستینی که داشتیم (و بعد از آن برانگیخته شدیم) و ما هرگز عذاب داده نمیشویم. این (نعمت و کرامتی که خدا به ما روا دیده است) واقعاً پیروزی بزرگی است (که به دست آوردهایم، و رستگاری سترگی است از عقاب و عذاب اخرویی که در دنیا از آن میترسیدیم). برای رسیدن به چنین چیزی، کارکنان باید کار کنند»
در صحیح مسلم از انس رضی الله عنه روایت شده که رسولالله صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«همانا در بهشت بازاری است که اهل بهشت هر جمعه در آنجا گرد میآیند، باد صبا می وزد و از خاک بهشت به چهره و لباسهای آنان می ریزد، از اینرو به حسن و زیبائی آنان افزوده میشود، آنان در حالتی نزد خانوادههایشان بر میگردند که حسن و زیبائیشان افزوده شده است. خانواده ها خطاب به آنها میگویند: به خدا سوگند حسن و جمال شما بعد از اینکه از ما جدا شدهاید، افزون گشته است. آنها در جواب میگویند: به خدا سوگند حسن و زیبائی شما نیز بعد از اینکه از شما جدا شدهایم،افزون گشته است». صحیح مسلم، کتاب: الجنة، باب فی سوق الجنة : 2833.
امام نووی در شرح این حدیث میگوید: منظور از بازار محلی است که اهل بهشت در آن گرد هم میآیند، آنگونه که در دنیا گرد هم می آمدند. اینکه «هرجمعه» میآیند، یعنی به اندازه فاصله یک هفته. زیرا بدلیل نبودن خورشید و شب و روز، هفته واقعی در آنجا وجود ندارد. باد بدان دلیل به باد «صبا» یاد میشود. چون باد صبا در بلاد عرب باد باران آور است که از سمت شام می وزد و موجب به وجود آمدن ابرها میشد. و در حدیث این باد به باد محرکه یاد شده است، زیرا این باد نعمت و مسک بهشت را بر چهرهها و اندام اهل بهشت میپاشد. شرح نووی بر مسلم 17/170).
=============================================================
وااسلاماه