در قسمتهای گذشته با حروف بیصدا و صدادار در زبان کوردی آشنا شدیم. گفتیم که تعداد حروف بیصدا 29 حرف و حروف صدادار 8 حرف هستند. حروف بیصدا به کمک حروف صدادار تلفظ میشوند و از روی تعداد حروف صدادار در هر کلمه، تعداد بخشهای آن کلمه نیز به دست میآید. در زبانهای مختلف دنیا گاهی به طور استثنا دو یا چند حرف صدادار بدون فاصله به دنبال یکدیگر در یک بخش میآیند که تلفظ به خصوصی را پدید میآورند و آن را صدادار مرکب یا «Diphthong» میگویند.
در اینجا تلفظ دو حرف «وێ» به دنبال هم و یا دو حرف «وی» پشت سر هم را در کلمات بررسی میکنیم:
کلماتی نظیر کوێر ، شوێن ، خوێن و ههنگوین را در نظر بگیرید. در رابطه با ترکیب این حروف و تلفظ آنها در کلمه، دو نظر عمده نزد اساتید وجود دارد که در تجزیه حرف به حرف کلمهی «خوێن» هر یک را بیان میکنیم:
نظر اول این است که واقعاً این دو حرف هر دو صدادار هستند و ترکیب آنها به صورت «و+ێ» است:
بیصدا:خ----صدادار:و----صدادار:ێ-----بیصدا:ن----کلمه:خوێن
نظر دوم بدین صورت است که در این کلمات حروف صدادار مرکب وجود ندارد و تلفظ به خصوص حرفهای «وێ» و «وی» در این کلمات تحت تاثیر حروف ماقبل آنها میباشد:
بیصدا:خ----صدادار:بزرٶکه----بیصدا:و-----صدادار: ێ----بیصدا:ن----کلمه:خوێن
یعنی در کلمه فوق بزرۆکه به عنوان یک حرف صدادار کوتاه باعث ایجاد تغییر آوایی در تلفظ گردیده است.
در کلمات ذکر شدهی دیگر نیز وضع به همین منوال میباشد