ببه نام حق
مطالعات محیطی شهر پاوه
موقعیت جغرافیایی شهر پاوه
پاوه شهری است از توابع هورامان لهون واقع در استان کرمانشاه در 123 کیلومتری شمال غربی شهر کرمانشاه و45 کیلومتری نوارمرزی ایران وعراق که ارتفاع آن از سطح دریا حدود 1600 متر است.
پاوه از طرف شمال به شهرستان هاي مريوان و سرو آباد (استان كردستان)، از طرف جنوب به جوانرود و ثلاث و باباجاني، از شرق به روانسر و كامياران (استان كردستان) و از طرف غرب به كشور عراق (شهرستان حلبچه) محدود ميگردد.
اين شهرستان در 54 دقيقه و 45 درجه تا 36 دقيقه و 46 درجه از طول شرقي و 51 دقيقه و 34 درجه تا 18 دقيقه و 35 درجه عرض شمالي واقع شده است.
وجه تسميه
در مورد وجه تسميه شهر پاوه، محمد مردوخ در كتاب تاريخ كردستان مينويسد: « وجه تسميه پاوه چنانچه در كتب معتبر تاريخي آمده است منسوب است به « پاو» (سردار يزدگرد سوم)، پسر شاپور، پسر كيوس، برادر انوشيروان ساساني كه جهت دفع حمله اعراب روانه اين ديار ميگردد و مورد استقبال مردم قرار ميگيرد و به همين مناسبت نام اين سردار را براي ديار خويش انتخاب كرده و بعدها كلمه پاو به پاوه تغيير يافته است. در ضمن نام پاوه در كتابهاي عربي معمولاً فاوج آمده است.
دیدگاه دیگر كه از نظر جغرافيايي و شهرسازي به واقعيت نزديكتر است؛ بیان می دارد چون هسته اوليه شهر پاوه بر دامنههاي بسيار شيبدار كوه شاهو استقرار يافته و تقريباً مانند معماري ماسوله ( كاملاً كوهستاني و پلكاني) است و در زبان اورامي نيز به معناي ايستاده، قائم و سرپا معني ميدهد و شكل جغرافيايي و توپوگرافي شهر بدين گونه بوده به پاوه شهرت یافته است. با توجه به اينكه در گذشته، سكونتگاههاي اورامانات كاملاً مستقل و متكي به خود و داراي اقتصادي خودكفا بودهاند، لذا نام پاوه ميتواند مصداقي برايستادگي، استقلال و خوداتكايي باشد.
مطالعات طبیعی
پاوه شهری است کوهپایه ای که در دامان کوهستان سر به فلک کشیده شاهو قرار گرفته وباغات بی نظیر آن شهر را کاملا در خودمحصور نموده وچنان زیبایی خاصی به آن بخشیده که از دور همچون بهشتی دیدگان هربیننده ای را به سوی خود جلب می نماید.
پاوه را شهر هزار ماسوله می نامند زیرا منازل مسکونی در این شهر به گونه ای ساخته شده اند که در بیشتر موارد پشت بام خانه ای حیاط خانه بالایی است.
شهر پاوه از نظر ويژگي هاي جغرافيايي و توپوگرافي داراي شرايط كوهستاني و نيمه كوهستاني مي باشد. اقليم شهر پاوه بر اساس تقسيم بندي كوپن داراي جزء مناطق اقليمي نيمه مرطوب مديترانهاي مي باشد. زمستانهاي سرد و پر برف و باران و تابستانهاي گرم و خشك و تا حدودي خنك (در ارتفاعات) از ويژگيهاي آب و هوايي اين منطقه به شمار مي آيد. مهمترين بادهايي كه در شهرستان پاوه جريان دارند عبارتند از باد شمال كه داراي مبدا مديترانه اي بوده و از جنوب به شمال مي وزد. باد زلان نيز همزمان با بادهاي غربي در منطقه مي وزد اين باد در فصل تابستان نيز همراه با بادهاي سرد و خشك شرقي فلات مركزي شدت بيشتري دارد. باد زريان كه در زبان محلي به سیاه باد نير معروف مي باشد از طرف شمال شرق مي وزد و موجب سردي آب و هوا در زمستان و گرمي آن در تابستان مي شود.
منابع آب
نیاز آبی شهر پاوه با داشتن جمعیتی حدود 20 هزار نفر، در سال1385 حدود 70 لیتر در ثانیه میباشد که در فصول گرم در ماکزیمم زمان مصرف به بیش از 100 لیتر در ثانیه میرسد. براساس بررسیهای به عمل آمده، منابع تأمین کننده آب شهر قادر به تأمین تمامی این نیاز آبی نبوده و این عامل یکی از مهمترین عوامل محدود کننده توسعه شهری در حال حاضر محسوب میگردد. منابع تأمین کننده آب شهر پاوه به صورت زیر میباشند
چشمه سراب هولی که آبدهی متوسط سالیانه آن معادل 70 لیتر در ثانیه بوده اما در ایام خشکسالی به کمتر از 10 لیتر در ثانیه تقلیل مییابد
چاههای بیدمیری شامل دو حلقه با داشتن آبدهی متوسط سالیانه 30 لیتر در ثانیه که در سالهای کم آبی به 10 لیتر در ثانیه هم می رسد
چاههای بندره و سرکران که آبدهی متوسط سالیانه آنها حدود 50 لیتر در ثانیه بوده اما به ندرت چنین آبی را تأمین نمودهاند
مطالعات انسانی
نرخ رشد جمعیت
براساس سرشماری سال 1335، شهر پاوه در این مقطع زماني دارای جمعیتی معادل 2631 نفر بوده که با نرخ رشدی معادل 06/4 به 3918 نفر در سال 1345 افزايش يافته است. بالا بودن نرخ رشد جمعيت در دهه 35-45 به موقعيت سياسي شهر پاوه به عنوان مركز اداري و سياسي شهرستاني وسيع باز ميگردد. در فاصله سال های 1355- 1345 جمعیت شهر پاوه با نرخ رشد4/ 3به 5470 نفر رسیده است. در دهه 1365 -1355 شهر پاوه با نرخ رشد بالای 45/9 روبرو بوده ، به طوری که جمعیت شهر طی این دهه دو برابر شده و به رقم 13487 نفر رسیده است . علت این امر علاوه بر نرخ طبيعي رشد جمعيت شهر به اثرات جنگ تحمیلی و مهاجرت ساکنان مناطق مرزی شهرستان به شهر پاوه باز ميگردد؛ این نرخ رشد جمعیتی طی دهه بعد با توجه به بازگشت بسياري از مهاجران جنگي کاهش یافته و به 7/2 رسیده ، به طوري كه جمعیت شهر در سال 1375 به 17565 نفر افزایش یافته است؛ با این وجود شهر پاوه در این دهه دارای نرخ رشد بالاتری نسبت به کل کشور و استان کرمانشاه که به ترتیب نرخ رشدی 96/1 و97/1داشته اند بوده است. جمعیت شهر پاوه بر اساس سرشماری سال 1385به 20068 نفر رسیده است. مقایسه نرخ رشد این دوره با دوره قبل حاکی از کاهش چشمگير نرخ رشد شهر از 7/2 به 35/1 طی دهه 1385 -1375 می باشد.
وضعيت سواد
سرشماری سال 1385 از کل جمعیت 6 ساله و بیشتر شهر پاوه که 18230 نفر می باشد. 98/85 درصد را افراد با سواد تشکیل می دهند. نسبت با سوادی بر اساس سرشماری سال 1385 بین مردان برابر با 47/91 درصد و بین زنان برابر با58/80 درصد می باشد. این امر نشان دهنده پایین بودن سطح سواد آموزی زنان در ردههای سنی متفاوت در سال های گذشته می باشد. اما در کل بالا بودن درصد باسودای بین ساکنین شهرپاوه می تواند به عنوان یک نقطه قوت در روند رشد و توسعه در سطح شهر پاوه تلقی شود.
نژاد وزبان ومذهب
ساکنین شهر پاوه کلاَ از نژاد کرد بوده وبه دوزبان هورامی وسورانی (جافی)تکلم می کنند. هورامی زبانها از بومیان اصلی شهر وهمچنین مهاجرین جنگ بوده که از روستاهای هورامی زبان مرزنشین بر اثر جنگ به پاوه مهاجرت کرده وسکنا گزیده اند و جافها عموماً در روستاهای اطراف شهر پاوه زندگی میکنند که در سالهای اخیر تعداد زیادی از آنها به شهر پاوه مهاجرت کردهاند. شهر پاوه هم اکنون در اثر توسعه شهری به روستاهای اطراف خود شامل دوریسان، چورژی، نسمه، بندره و نوریاب متصل شدهاست. اگرچه روستاهای نامبرده به صورت رسمی در محدوده شهرداری پاوه قرار ندارند
اوضاع كلي اقتصادي شهر
صنعت: که البته در منطقه و شهر ما رونق بسیاری ندارد
.
کشاورزی:صید مانند شیلات که نو پا می باشد و بیشتر باغداری است
.
شکار: مانند شکار کبک و بز کوهی که روش منحصر به فردی در پاوه و هورامان دارد
.
صنایع دستی: "چه خورانک مه ره ز"، "کلاش"، "شال"، "فره نجی"، "هه لاوه"4 و
دامداری: که سابقه طولانی دارد و البته امروزه دامداری در پاوه رونق چندانی ندارد
اشتغال و بيکاری جمعيت
تفاوت زیاد بین نرخ عمومی فعالیت و نرخ واقعی فعالیت جمعیت شهر پاوه نشان دهنده ی گستردگی زیاد میزان بیکاری در میان جمعیت فعال شهر است . به استناد نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385، نرخ اشتغال در کل جمعیت فعال شهر پاوه در حدود9/72 درصد و نرخ بیکاری آن 1/27 درصد بوده است .
برهمین اساس نرخ اشتغال در میان جمعیت فعال مردان برابر 8/76 درصد و نرخ بیکاری برابر 2/23 درصد بوده است ، درحالی که نرخ اشتغال زنان برابر 3/51 درصد و نرخ بیکاری آنها برابر 7/48 درصد بوده است ، به عبارت دیگر تقریبا حدود نیمی از جمعیت فعال زنان بیکار بوده و در فرآیند جستجوی شغل موفق نبوده اند .