مختصری از زندگینامه شاعر نابغه کرد ملای جزیری

در این بخش مشاهیر جهان و ایران معرفی می شوند

مديران انجمن: tarannom, CafeWeb, Dabir, Noha, bahar, Modir-Farhangi

مختصری از زندگینامه شاعر نابغه کرد ملای جزیری

پستتوسط yousefahmadzadeh » پنج شنبه اسفند ماه 10, 1391 12:06 pm

مختصری از زندگینامه شاعر نابغه کرد ملای جزیری
نویسنده : شفیع صادقی
شاعر بزرگ ملا احمد جزیری در رده ی اول شعرای کلاسیک کُرد قرار دارد، و در فرهنگ کُرد دارای جایگاه بسیار بلندی است . این شاعر بزرگ وقتی بحثی از او به میان بیاید همیشه با احمد خانی و فقیه طیران به مانند یکی از بارزترین سردمداران شعرای کُرد یاد می شود .
حقیقتاً این شهیر بزرگ تأثیر بسیار بزرگ و عمیقی بر شاعران هم عصر خود چون فقیه طیران و غیره و بر بسیاری از ادبا و شعرای بزرگ کُرد که پس از او به عرصه شعر و ادب پا گذاشته اند داشته است .  
شیخ احمد جزیری متولد 975 میلادی از عشیره کرد بُختی و از خاندان علم و فضیلت،در شهر جزیر، متولد شده است. ملا احمد مشهور به « مه لای جه زیری » منسوب به جزیره ابن عمر واقع در ساحل رود دجله و نزدیک کوه مشهورجودی ( آرارات – جزیره بوتان ) و نیز ملقب به ( نيشاني( Nîşanî می باشد.
مه لای جزیری در دوران خردسالی در مساجد و مدارس جزیره نزد بزرگان دین به تحصیل علوم دینی و حفظ قرآن و ریاضی پرداختند.  بعد از اتمام دروس ابتدائی در جزیره برای ادامه تحصیل علوم ومعرفت به نقاط مختلف کردستان، حکاری، عمادیه ، دیاربکر و حصن کیفا مسافرت کرده تا نزد علما و مشایخ بزرگ آن مناطق اصول الدین و فقه و حدیث و فلسفه ( علم کلام، النحو و الفلک ) کسب فیض نماید .
مه لای جزیری در کنار زبان کردی بر زبانهای عربی و ترکی و فارسی نیز مسلط بود، زبان عربی را بخاطر آنکه زبان قرآن بود به آن اهمیت فراوان می دادند و در نظم و اشعار خود از آیات قرآن استفاده می نمود .
و فارسی را نیز به خاطر آنکه زبان ادب و کتابت و انشاء است آن را به خوبی فرا گرفت و در خلال یادگیری آن به فرا گیری اشعار فارسی امثال شیرازی و جامی را نیز فرا گرفت . و بعد از ان که اجازه ی نامه تدریس و تعلیم را دریافت نمود به زادگاهش شهر جزیره برگشت و در مدرسه الحمراء به معلم و مدرسی توانا تبدیل شد. ملای جزیری شاعری پایه بلند بوده، بیشتر اشعار او غرامی و عرفانی و به لهجه کرمانجی است.
عصری که در آن می زیست
مورخین در این باره آراء مختلفی دارند مثلاً دکتر بلیج شیرکو معتقد است که ملای جزیری متوفی 1160 می باشد و محمد امین بگ زکی نیز او را همزمان با عمادالدین زنگی حاکم موصل در اواخر سال 900 هجری در کتاب خودش ( خلاصة تأریخ الکرد و الکردستان ) آورده است . و مستشرق روسی ( میلو لوگست یابا ) در کتاب خود ( بحثی از کردها ) سال 540 – 556 را عنوان کرده و بسیاری از آراء دیگر نیز به ثبت رسیده اند .
ولی آنچه به حق نزدیک می باشد این است با توجه به اینکه ملای جزیری در اشعارش از چنگیز خان مغول متوفی 624 و تیمور لنگ متوفی 807 و حافظ شیرازی متوفی 792 و سعدی متوفی 691 و عبد الرحمن جامی متوفی 898 سخن به میان می آورد و نیز در دیوان خود به ذکر مناظره با فقیه طیران به سال 1041 اشاره می کند معلوم می گردد که ملای جزیری در اواخر سال 900 هجری به دنیا آمده و به احتمال قوی تا بعد از سال 1050 نیز زیسته است و علامه سجادی عمر وی را 75 سال عنوان کرده است .
تحصیلات و درجه علمی او
بنا بر عادت قوم از دیر باز معلوم می شود که ملای جزیری نیز مانند سایر اعلام در همه علوم اسلامی ید طولائی داشته و همانطور که از اشعارش فهمیده می شود به زبان ترکی و عربی نیز کاملاً تسلط داشته است .
مهمترین اثر وی دیوان ملای جزیری می باشد که بی شک در رتبه ی دیوان حافظ شیرازی است و در بلندترین جایگاه فصاحت و بلاغت قرار گرفته است که حتی غربی ها و از جمله مستشرقین روسی و آلمانی را نیز به اهتمام ورزیدن به این اثر بی نظیر واداشته است.
دیوان ملا در برلن، روسیه، آلمان و سوریه به چاپ رسیده است. در سال 1361 شمسی دیوان ملای جزیری همراه با مقدمه و شرح مفصلی که استاد عبدالرحمن شرفکندی « هه‌ژار » بر آن نوشته توسط مؤسسه سروش در تهران به چاپ رسیده است.
ایشان بعد از 75 سال سعی و تلاش در عرصه فرهنگ وادبیات دینی و ملی دار فانی را وداع و در جنوب مدرسه حمراء واقع در جزیره بوتان دفن گردیدند.

برای نویسنده این مطلب yousefahmadzadeh تشکر کننده ها:
yasna (يکشنبه ارديبهشت ماه 7, 1392 2:51 am)
رتبه: 7.14%
 
نماد کاربر
yousefahmadzadeh
کاربر کوشا
کاربر کوشا
 
پست ها : 18
تاريخ عضويت: چهارشنبه بهمن ماه 3, 1391 12:30 am
محل سکونت: urmi
تشکر کرده: 9 بار
تشکر شده: 25 بار
امتياز: 0

بازگشت به معرفی مشاهیر جهان و ایران

چه کسي حاضر است ؟

کاربران حاضر در اين انجمن: بدون كاربران آنلاين و 2 مهمان