فێرگه ی زمانی کوردی***خلاصه ای بر دروس گفته شده و چند نکته ی دیگر در رابطه با زبان کوردی

مديران انجمن: avin, CafeWeb, Dabir, Noha, bahar, Modir-Kurdi

فێرگه ی زمانی کوردی***خلاصه ای بر دروس گفته شده و چند نکته ی دیگر در رابطه با زبان کوردی

پستتوسط avin » جمعه آبان ماه 27, 1390 10:52 pm

سلام.

با یاری خدا چهار درس از الفبای زبان کوردی رو  تقدیم شما کردیم...

در اینجا میخوام که خلاصه ای از مطالبی که گفته شد رو بیارم...که حالت یادآوری داشته باشه و همچنین

الفبای کوردی به خوبی توی ذهنتون مجسم بشه...تا انشاءالله در دروس آینده به نوشتن زبان کوردی از جمله

اشکالاتی که در الفبای کوردی هست،ورود کلمات بیگانه و طرز برخورد و نوشتن آنها در الفبای کوردی،جدا نویسی و سرهم نویسی کلمات و....پپردازیم.




زبان کُردی چیست؟

زبان کُردی بخشی از خانواده زبانهای هند و اروپائی است.این زبان با گويشهای متعدد خود عضو شاخه شمال شرقی اين خانواده در قسمت زبانهای هند و

ایرانی و یکی از زبان‌های شاخه شمال غربی زبان‌های ایرانی ( اوستایی – کُردی – فارسی – بلوچی – تاجیکی- پشتو)  است که در بخش‌هایی از

خاورمیانه‌ که‌ به آن سرزمین  کُردستان گفته‌ می‌شود به آن گفتگو می‌شود و با زبان فارسي قرابت نزديکي دارد.

  پروفسور ن. مکنزی نوشته است : که در نظر اول می‎توان انتظار داشت که منظور از زبان مادی زبان کُردی است .

  همچنین ولادیمیر مینورسکی  معتبرترین زبانشناس زبان کُردی این نظر را تایید میکند:

«اگر کُردها از نوادگان مادها نباشند، پس برسر ملتی چنین کهن و مقتدر چه آمده‌است و این همه قبیله و تیرهٔ مختلف کُرد که به یک زبان ایرانی و جدای از

زبان دیگر ایرانیان تکلم می‌کنند؛ از کجا آمده‌اند؟»

بدون ترديد اشعار بابا طاهر در گويش کُردی جنوبی " لَکی" در قرن يازده ميلادی و نوشته های آیين يارسان در گويش اورامانی و گورانی در قرن سيزده هم

ميلادی ، بخشی از کهن ترين آثار ادبی  کُردستان هستند.

از نظر جغرافیایی سرزمین  کُردستان به قسمت‌هایی از ایران، ترکیه‌، عراق و سوریه گفته می‌شود. اما جمعیتهای پراکنده کُرد نیز در جمهوری آذربایجان ،

روسیه ، ارمنستان، شمال خراسان و در مناطقی از استان گیلان (یعنی لوشان و چمخاله لنگرود) یافت می‌شوند.



الفبای کردی چیست ؟

نزدیک به (٤٢٪)کُردها در  کُردستان ترکیه ( شمال سرزمین  کُردستان ) از الفبای لاتین(در گذشته زبان کُردی تنها با الفبای سامی نوشته می‌شد؛ اما از

جنگ جهانی اول به بعد از نویسه لاتین استفاده می شود) و بقیه کُردها به ترتیب (٣٨٪) در  کُردستان ایران ( شرق سرزمین  کُردستان) و (١٨٪) در

کردستان عراق ( جنوب سرزمین  کُردستان) و (٢٪) در  کُردستان سوریه ( غرب سرزمین  کُردستان) در مجموع (٥٨٪) از الفبای عربی ( سامی) استفاده

می کنند . علاوه بر این تعداد ،کُردهای روسیه از الفبای سیریلیک استفاده می کنند .




مروری بر آنچه که گفته شد:


نویسه های زیر الفبای کُردی را نشان می دهند :


   صامت (بی صدا ) :


ئـ /  ب / پ / ت / ج /  چ / ح / خ / د /  ر /  ڕ /  ز  / ژ / س / ش /

ع / غ / ق / ف / ڤ / ک / گ / ل /  ڵ / م / ن / و / ه /‍ ی /  ( 29 نویسه )



مصوت ( صدادار ) :

ـه /   ێ /  ۆ  /   ا  /  وو {او کشیده } /  ی  / و {او کوتاه}  /  بزرۆکە /   ( 8 نویسه)



  بزرۆکە (کورته بزو ێن):

- در الفبای عربی نویسه ایی برای بزرۆکە در نظر گرفته نشده اما در الفبای لاتین از نویسه " i " استفاده می شود.

هر چند که بحث در مورد بزرۆکە در اصل به یکی از  اشکالات نوشتن  زبان کوردی برمیگردد و خواستار دگرگونی و درمانی اساسی است...ولی اینجا ناچاریم

که با کوتاهی از آن بگذریم.

در نوشتن زبان کوردی با الفبای عربی این حرف جایی ندارد و حرفی برایش درنظر گرفته نشده است، "بزرۆکە"

کوتاه تر از حرف" ێ" است و صوتی نزدیک به صوت کسره است که در رسم الخط  لاتین به صورت " i / I " نشان

داده می شود . عرب آنرا کسره ی مختلسه یعنی کسره دزدکی می خوانند . " بزر " در کُردی به معنی گم شدن است .
        

صامت چیست ؟  به آواهایی گفته می شوند که در هنگام ادا کردن با مانع ( موانعی مانند

لب،دندان،حلق )  برخورد می کنند یا به اصطلاع استپ می شوند .

مصوت چیست ؟  آواهایی که صامت ها به کمک آنها ادا می شوند و در هنگام ادا کردن با هیچ

  گونه استپی روبرو نمی شوند .



  حال به مقایسه ظاهری الفبای زبان فارسی با الفبای زبان کُردی می پردازیم :



در صامت ها :


1. در الفبای کُردی نویسه های ( ث / ذ / ص / ض / ط / ظ  ) وجود ندارند پس این نویسه ها در نوشتار کُردی هیچ کاربردی ندارند .  

2. در الفبای کُردی


       برای نویسه های (ث / ص / س ) ازنویسه ( س )

       برای نویسه های (ت / ط ) از نویسه ( ت )

       برای نویسه های (ذ / ز / ض /  ظ ) ازنویسه ( ز )

         استفاده می شود .

3. نویسه های   (ئـ/   ڕ / ڤ / ڵ ) تنها به الفبای زبان کُردی اختصاص دارند .

در مصوت ها :

1. نویسه های ( ا / ی ) در هر دو کامل شبیه هم هستند .

2. تلفظ نویسه های (ـه / ێ / ۆ / وو ) دقیقا شبیه تلفظ نویسه های (  َ   /     ِ   /   ُ   / و { او  کشیده }  ) است اما شیوه نوشتاریشان با هم متفاوت

است .

3. نویسه های (و {او کوتاه}  /  { I  } بزرۆکە ) تنها به الفبای زبان کُردی اختصاص دارند .



ادامه دارد...




در روزگاری که خنده ی مردم از زمین خوردن توست ، برخیز تا بگریند...

برای نویسنده این مطلب avin تشکر کننده ها: 3
abdulrahman (يکشنبه ارديبهشت ماه 7, 1392 2:51 am), mehr (يکشنبه ارديبهشت ماه 7, 1392 2:51 am), saye (يکشنبه ارديبهشت ماه 7, 1392 2:51 am)
رتبه: 21.43%
 
نماد کاربر
avin
مدیر انجمن
مدیر انجمن
 
پست ها : 433
تاريخ عضويت: دوشنبه مرداد ماه 31, 1390 11:30 pm
تشکر کرده: 336 بار
تشکر شده: 531 بار
امتياز: 1820

پستتوسط basireh » يکشنبه آبان ماه 28, 1390 12:58 am

سلام
سپاس ئه وین گیان
ده ست نه ئیشی
به هیوای سه ر که و تنت
گر همچو من افتاده ی این دام شوی / ای بس که خراب فرقه و جام شوی  
ما عاشق و رند و مست و عالم سوزیم/ با ما منشین و گرنه بد نام شوی
نماد کاربر
basireh
کاربر ویژه
کاربر ویژه
 
پست ها : 277
تاريخ عضويت: چهارشنبه اسفند ماه 24, 1389 12:30 am
تشکر کرده: 317 بار
تشکر شده: 236 بار
امتياز: 10

پستتوسط saye » يکشنبه آبان ماه 29, 1390 12:44 pm

سلام
ده ستان وه ش بو مانی نه ویدی یا خوا.
س. وه ختیوه "صاد(ص) " جه زوانو کوردیه نه نیه ن، یانی نویسه یو به عزیوه نامانیچ پسه و "صه یدی هه ورامی" اشتبانه؟

هه نوز ماتلینم یو جه ره فیقان به یو به شو هه ورامیه نه ئا موزش مان بدو.
زه حمه ت کیشتی یاریمان به یدی.
دو صد گفته چون نیم کردار نیست...
نماد کاربر
saye
کاربر ویژه
کاربر ویژه
 
پست ها : 258
تاريخ عضويت: شنبه آذر ماه 26, 1389 12:30 am
محل سکونت: پاوه
تشکر کرده: 520 بار
تشکر شده: 213 بار
امتياز: 990

پستتوسط avin » چهارشنبه آذر ماه 2, 1390 9:43 pm

سلاوی به رزی به رزاییه کان بو هه مووتان


سپاس به سیره گیان


سپاس به ریز saye


له الف و بیی کوردی و له رینووسی کوردی:

"ص،ث،ظ،ذ،ض"

نییه و نابی به کار بیت....به لام بری له نیوه کانی که له عه ربیه وه دینه نیو

کوردی و به هه له  به م پیتانه ده نووسرین و نابیت وا بی...
در روزگاری که خنده ی مردم از زمین خوردن توست ، برخیز تا بگریند...
نماد کاربر
avin
مدیر انجمن
مدیر انجمن
 
پست ها : 433
تاريخ عضويت: دوشنبه مرداد ماه 31, 1390 11:30 pm
تشکر کرده: 336 بار
تشکر شده: 531 بار
امتياز: 1820

پستتوسط mehr » پنج شنبه آذر ماه 2, 1390 12:01 am

سلاو ئه وین گیان

یا خوا ماندو نه بی گوله که م

کتیبی شیعری " پریاسکه ی خه م "  پیته کانی(ث،ذ،ص،ض،ط،ظ ) له ناویا  نوسراوه ،خوم ده سکاریان ئه که مو  هه له کانیان چاک  ئه که م.(زور کاتیچ  وه ترسو له رز  خاسیان ئه که م)
"اللّهم انّا نسالک عیش السعداء و موت الشهداء و مرافقه الانبیاء و النصر علی الاعداء"
mehr
کاربر طلایی
کاربر طلایی
 
پست ها : 924
تاريخ عضويت: دوشنبه فروردين ماه 8, 1390 11:30 pm
تشکر کرده: 1274 بار
تشکر شده: 1137 بار
امتياز: 1630

پستتوسط avin » شنبه آذر ماه 5, 1390 11:23 pm

سلام
سپاس مهر گیان .

یاخوا روحت نه ئیشی

به لی خوشه ویستم نووسینیان به م جوره هه له یه و به لام به داخه وه زوربه

ی نیوه کان  به تایبه ت نیوی که س و شوینه کان (اسم خاص)و له عه ربیه وه

هاتونه ته نیوی کوردی ئه م گرفته یان هه یه..

و باشتر ئه وه ی هه ر به الفو بیی کوردی بنوسرین
در روزگاری که خنده ی مردم از زمین خوردن توست ، برخیز تا بگریند...
نماد کاربر
avin
مدیر انجمن
مدیر انجمن
 
پست ها : 433
تاريخ عضويت: دوشنبه مرداد ماه 31, 1390 11:30 pm
تشکر کرده: 336 بار
تشکر شده: 531 بار
امتياز: 1820


بازگشت به فێرگه ی زمانی کوردی

چه کسي حاضر است ؟

کاربران حاضر در اين انجمن: بدون كاربران آنلاين و 0 مهمان