برای تمییز حدیث قدسی از قرآن، محدثین برای هرکدام ویژگیهایی ذکر کردهاند که آنها را از هم جدا میکند که به طور خلاصه به برخی از مهمترین آنها
اشاره میکنیم:
بیشتر علما معتقدند که در «حدیث قدسی» لفظ از جانب پیامبر (ص) و معنی از جانب خداست، برخلاف «قرآن» که هم لفظ و هم معنی از جانب
خداست.
فرق بین قرآن و احادیث قدسی و احادیث نبوی
- تلاوت قرآن عبادت است و خواندن آن در نماز واجب، اما خواندن احادیث قدسی و نبوی عبادتی خاص به حساب نمیآید و اگر در نماز خوانده شوند نماز
باطل میشود.
- قرآن معجزهی رسولالله است، و خداوند عزوجل افراد بشر را به تحدی و هماوردی فرا خوانده که مثل آن را بیاورند، اما در مورد احادیث قدسی و نبوی
چنین چیزی وجود ندارد.
در نبوت قرآن روایت آن به شکل متواتر شرط است، اما احادیث قدسی و نبوی به شکل آحاد پذیرفته میشود.
قرآن، نصش کلام خدای عزوجل است، ولی احادیث قدسی و نبوی چنین نیست.
فرق بین احادیث قدسی و احادیث نبوی
حدیث قدسی مستقیماً به خدای عزوجل نسبت داده میشود و به هیچ وجه جزو اجتهادات رسولالله(ص) نیست. اما احادیث نبوی امکان دارد از طرف
خدای عزوجل باشد و میتواند از اجتهادات خود رسولالله(ص) باشد.
«قرآن» معجزه است، منکرش کافر شمرده میشود، از طریق وحی نازل شده، در نماز خوانده میشود، اما «حدیث قدسی» برخلاف آن میباشد و به قول
صبحی صالح در ایصال آن کیفیت خاصی ملحوظ نیست.
در کمیت «احادیث قدسی» بین علما اختلاف است، اما آنچه مورد اتفاق میباشد، کمبودن تعداد این نوع حدیث نسبت به حدیث نبوی است؛ برخی تعداد
آنها را بیشتر از صد ندانستهاند، اما برخی تعداد آنها را به چهار صد نیز رساندهاند.
در تشخیص «احادیث قدسی» از «احادیث نبوی» در الفاظ حدیث نه در معانی، وجود الفاظی از جمله: «قال الله تعالى» و «قال رسول الله فيما يروي عن
ربه» در اول آن بیشتر از سایر موارد نمایانگر است.